Día de los Muertos: een viering die verleden en heden verbindt

De Día de los Muertos is een van de meest ontroerende en betekenisvolle tradities van Mexico.
Het combineert pre-Spaanse overtuigingen met katholieke gewoonten en is uitgegroeid tot een symbool van identiteit, herinnering en liefde voor degenen die ons zijn ontvallen.

Vanaf het moment dat het altaar wordt opgebouwd, komen de herinneringen aan dierbaren tot leven, en vullen emoties en dankbaarheid het huis.
De traditie is van generatie op generatie doorgegeven en heeft de laatste jaren internationale erkenning gekregen — vooral dankzij de film Disney Coco (2017), die drie jaar duurde om elk detail van deze bijzondere viering correct weer te geven.

Pre-Spaanse oorsprong

Lang voor de komst van de Spanjaarden eerden de inheemse volkeren van Meso-Amerika — zoals de Mexica, Maya, Purépecha en Totonaca — de dood.
Zij geloofden dat de overledenen bleven voortbestaan in een andere wereld en dat de dood slechts een natuurlijk onderdeel van het leven was.

Tijdens hun rituelen brachten ze offers van voedsel, bloemen en persoonlijke voorwerpen om de zielen te helpen op hun reis naar Mictlán, het dodenrijk.

Vermenging met de katholieke traditie

Toen de Spanjaarden in de 16e eeuw arriveerden, probeerden missionarissen deze gebruiken te vervangen door christelijke feesten.
Maar de tradities vermengden zich: de inheemse gebruiken werden gecombineerd met Allerheiligen (1 november) en Allerzielen (2 november).
Zo ontstond de Día de los Muertos zoals we die vandaag kennen — een samensmelting van inheemse spiritualiteit en katholiek geloof.

De week van de doden

Hoewel de belangrijkste dagen 1 en 2 november zijn, begint de herdenking in veel regio’s al op 27 oktober, waarbij elke dag aan verschillende zielen is gewijd:

• 27 oktober: overleden dieren
• 28 oktober: slachtoffers van ongelukken of tragische doden
• 29 oktober: verdronken of eenzaam gestorven zielen
• 30 oktober: vergeten zielen zonder familie
• 31 oktober: ongedoopte kinderen
• 1 november: overleden kinderen (angelitos)
• 2 november: overleden volwassenen

Tijdens deze dagen bouwen families altaren thuis of bezoeken ze begraafplaatsen om graven te versieren met bloemen, kaarsen en foto’s, waardoor de begraafplaatsen veranderen in plekken vol licht, kleur en herinnering.

Elementen en hun betekenis

Een symbool van liefde, herinnering en verbondenheid

De Día de los Muertos is meer dan een traditie — het is een daad van liefde die families samenbrengt.
Elke geur, smaak en decoratie vormt een brug tussen de levenden en de doden, en herinnert ons eraan dat liefde tijd en afstand overstijgt.

In veel gemeenschappen brengen families de nacht door op de begraafplaats, omringd door muziek, gebeden en eten, in een sfeer van dankbaarheid en respect.

 Regionale diversiteit en wereldwijde erkenning

Elke regio van Mexico viert de Día de los Muertos op een eigen manier.
In Michoacán verlichten duizenden kaarsen de begraafplaatsen.
In Oaxaca worden optochten en dansen gehouden.
En in Mexico-Stad is de parade van de Día de los Muertos een internationaal cultureel hoogtepunt geworden.

In 2008 werd de Día de los Muertos door UNESCO uitgeroepen tot Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid, als erkenning voor deze unieke uitdrukking van liefde, respect en herinnering aan de voorouders.

 In essentie

De Día de los Muertos is geen droevige dag, maar een viering van het leven.
Ze herinnert ons eraan dat de dood de banden met degenen van wie we houden niet verbreekt — maar ze verandert in herinnering, traditie en cultureel erfgoed dat Mexico met trots met de wereld deelt.